Vətən də, millət də, dövlət də torpaqdan başlanır. Tarixi saxtalaşdırmaq, təhrif etmək və Azərbaycan torpaqlarının tarixi adlarını dəyişdirmək, süni surətdə Ermənistan dövləti yaratmaq ermənilərin yeritdiyi təcavüzkar siyasətin tərkib hissəsini təşkil edirdi. Yaxın keçmişimizin olayları nəticəsində, vətənimizin ayrılmaz hissəsi olan Dağlıq Qarabağ və onun ətrafında baş verən hadisələrlə bağlı Ermənistanda yaşayan azərbaycanlıların öz tarixi etnik torpaqlarından deportasiya olunması ermənilərin iki əsrlik tarix boyunca həyata keçirdiyi siyasətin davamı idi.
İşğaldan Azad Olunan Abidələrimiz
Abidələrimiz
Məlik Əjdər türbəsi
Məlik Əjdər Türbəsi və ya Cicimli Türbəsi – Laçın rayonunun Cicimli kəndində, yüksək dağlıq ərazidə yerləşən türbə. Elmi araşdırmalara görə XII–XIII əsrlərdə inşa edildiyi güman edilən bu abidənin səkkizbucaqlı bayır və dairəvi iş planı olsa da tutum həllində aydın duyulan sayalığı, müəyyən qədər arxaikliyi oxşar planlı türbələrdən seçilir.
Şuşa: Tarixi abidələri və maddi-mədəniyyət nümunələri
1. Kurqan - tunc dövrü (Şuşa şəhərinin şimal-qərbində)
2. Şuşa və Şuşakənd daş qutu qəbirləri - Son tunc və ilk dəmir dövrü (Şuşa şəhəri və Şuşa kəndinin yaxınlığında)
3. Şuşa mağara düşərgəsi - daş dövrü (Şuşa şəhərinin cənubunda, Daşaltı çayının sol sahilində)
4. Daş qutu nekropolu - dəmir dövrü (Qarabulaq kəndi)
5. Nekropol - son tunc və ilk dəmir dövrü (Dolanlar kəndi)
Xan qızı Natəvanın sarayı
Xan qızı Natəvanın evi — Şuşa şəhərində yerləşən XVIII əsrə aid tarix-memarlıq abidəsi. Binanın birinci mərtəbəsində xidməti xarakterli və xidmətçilərin yaşaması üçün nəzərdə tutulmuş yeddi otaq yerləşir. Cənub tərəfdə üç giriş qapısı yerləşir. Onlardan ortada yerləşən qapı dəhlizə, yanlarda yerləşən digər iki qapı isə yan otaqlara aparır.
Müqəddəs Yelisey monastırı
Müqəddəs Yelisey kompleksi — Murovdağın ətəyində, Tərtər rayonunun Suqovuşan və Təpəkənd kəndləri arasında yerləşən tarix-memarlıq kompleksi. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən yerli əhəmiyyətli abidə kimi qeydiyyata alınmışdır.
Qubadlı: Tarixi abidələri və maddi-mədəniyyət nümunələri
1. Xırman yeri yaşayış yeri - son tunc və ilk dəmir dövrü (Qubadlı qəsəbəsi)
2. Koroğlu qalaçası - son tunc və ilk dəmir dövrü (Əliquluuşağı)
3. Qalaça – son tunc və ilk dəmir dövrü (Əliquluuşağı)
4. Sığınacaq - IV əsr (Əliquluuşağı)
5. Mal təpəsi - son tunc və ilk dəmir dövrü (Muradxanlı kəndi)
#QarabağAzərbaycandır
İşğaldan Azad Olunmuş Ərazilərimiz
Xocavənd
Xocavənd rayonu — Azərbaycan Respublikasında inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Xocavənd şəhəridir. 2 oktyabr 1992-ci il tarixində Ermənistan Respublikasının Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir.
Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən 2020-ci ilin oktyabr ayının 9-da rayonun Hadrut qəsəbəsi, 15-də Edişə, Düdükçü, Çiraquz kəndləri, 16-da Xırmancıq, Ağbulaq, Axullu kəndləri, 20-də Ağcakənd, Mülkidərə, Daşbaşı, Günəşli, Çinarlı kəndləri işğaldan azad edilmişdir.
Cəbrayıl
23 avqust 1993-cü il tarixində rayon Ermənistan ordusu tərəfindən işğal edilmişdir. İşğal nəticəsində rayona 13,928 milyard ABŞ dolları məbləğində ziyan dəyib. Cəbrayıllı məcburi köçkünlər respublikanın 58 rayonunun 2000-dək yaşayış məntəqəsində, çadır düşərgələrində, yük vaqonlarında və yataqxanalarda məskunlaşıblar.
4 oktyabr 2020-ci ildə rayonun mərkəzi və bir sıra kəndləri işğaldan azad olunaraq yenidən Azərbaycan torpaqlarına birləşdirildi.
Ağdam
Ağdam rayonu — Ağdam rayonu 1930-cu ildə yaradılıb. Sahəsi 1150 kvadrat km olan rayonun relyefi əsasən düzənlik, qismən dağlıqdır. “Ağdam” sözü qədim türk dilində “kiçik qala” deməkdir. Uzaq keçmişdə bu ərazidə yaşamış türkdilli qəbilələr özlərini müdafiə etmək üçün əsasən kiçik qalalar tikirdilər.
Kəlbəcər
Kəlbəcər rayonu — Azərbaycan Respublikasında inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Kəlbəcər şəhəridir.
Kəlbəcər 8 avqust 1930-cu ildə inzibati rayon statusu almışdır. 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir.
Laçın
Laçın rayonu — Azərbaycan Respublikasında inzibati – ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Laçın şəhəridir. Laçın rayonu 18 may 1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunub. Rayonda bir şəhər, bir qəsəbə (Qayğı qəsəbəsi), 125 kənd olmuşdur.
Şuşa
Şuşa — Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ bölgəsində, Şuşa şəhər inzibati ərazi dairəsində şəhər. Şəhərin təməli 1752-ci ildə Qarabağ hökmdarı Pənahəli xan tərəfindən qoyulub və ilk çağlarda şəhəri Şuşa adı ilə yanaşı xanın şərəfinə Pənahabad adlandırırdılar. Şuşada 17 məhəllə vardı: Seyidli, Culfalar, Quyuluq, Çuxur məhəllə, Dörd çinar, Dördlər qurdu, Hacı Yusifli, Çöl qala, Qurdlar, Saatlı, Köçərli, Mamayı, Xoca Mərcanlı, Dəmirçilər, Hamamqabağı, Merdinli və Təzə məhəllə. Hər məhəllədə hamam, məscid və bulaq vardı.
Zəngilan
Zəngilan rayonu — Azərbaycan Respublikasında inzibati-ərazi vahidi. Kiçik Qafqaz dağ silsiləsinin cənub-şərqində, Araz çayının sol sahilində yerləşir. Qərbdə və şimal-qərbdə Ermənistan Respublikasının Sünik mərzi ilə, cənubda və cənub-şərqdə İran İslam Respublikasının Şərqi Azərbaycan ostanı ilə həmsərhəddir.
Sübutlar
Toponimlər
Xocavənd (Qədim yaşayış məskəni)
Bəzi tədqiqatçıların verdikləri ümumi məlumatlardan aydın olur ki, toponimiyamızda özünə yer almış Xocavənd sözü türkkökənli yer adları siyahısına daxil olan coğrafi adlardandır. Xocavənd toponimini müxtəlif cür izah edən araşdırıcılar var. Oykonimi Xaçabənd ("oda tapınan", "odsevən") sözü ilə də izah edirlər. Xoca sözünün türk dillərində "müəllim, öyrətmən", "dini titul", "tacir" və s. mənaları da var.
Cəbrayıl (Azərbaycan şəhəri)
Toponimi cabrayıllı türk mənşəli tayfanın adı ilə də əlaqələndirirlər. Tarixi sənədlərə görə, cəbrayıllı tayfası son orta əsrlərdə müvafiq olaraq Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu, Qızılbaş və Şahsevən, XVIII əsrdə isə Əfşar və Cavanşir tayfa ittifaqlarının tərkibinə daxil olmuşlar. Əlbəttə, bütün bunlar mövcud siyasi vəziyyətlə əlaqədar baş vermişdir.
Laçın (Qədim Azərbaycan şəhəri)
1924-cü ilin əvvəllərində qəza mərkəzi kimi Abdallar poçtu və Qarikaha kəndinin üstündə, Laçın dağının yamacındakı maili düzənlikdə bu yaşayış məntəqəsinin bünövrəsi qoyulmuşdur. Laçın şəhərinin əvvəlki adı Abdallar olmuşdur. Yaşayış məntəqəsi dağın adı ilə əlaqədar olaraq Laçın adlandırılmışdır.
Kəlbəcər (Qədim Azərbaycan şəhəri)
Kəlbəcər toponiminin mənşəyi və mənası ilə bağlı müxtəlif fikirlər, mülahizələr, baxışlar mövcuddur. Bəzi araşdırıcıların fikrincə Kəlbəcər sözü fars dilində "viranə şəhər" deməkdir. Kəlbəcər oykonimi "yüksək yer", "uca aşırım" mənasındadır.
Əsgəran (Azərbaycan şəhəri)
Əsgəran toponimi aski və aran sözlərindən ibarətdir. Əski sözü türk dilində "qədim”, “köhnə” anlamında işlədilir. Əsgaran coğrafi adı XVIII əsrdə Qarabağ xanı Pənahəli xanın burada tikdirdiyi Əsgəran qalasının adındandır. Qala keçmişdə Əsgəran adlanan ərazidə tikilmişdir. Yerin adı isə, qədim mənbələrdən məlum olan əski (köhnə, qədim"), eləcə də aran (Arran toponimi) komponentlərindən ibarət olub, “köhnə Aran", "qədim Aran", "qədim Arran" mənasındadır.
Qarabağ Azərbaycandır !
Təşkilatı Dəstək
